Leczenie uzależnień
Uzależnienie jest stanem zaburzenia fizycznego i psychicznego zdrowia, cechuje się czasowym lub
stałym przymusem przyjmowania substancji psychoaktywnej (uzależnienie od substancji) lub
wykonywania określonej czynności (uzależnienie behawioralne).
Czym jest uzależnienie? Dlaczego alkoholik pije, narkoman/lekoman bierze?
Leczenie uzależnienia od substancji:
- narkomania (uzależnienie od narkotyków)
- alkoholizm (uzależnienie od alkoholu etylowego)
- lekomania (uzależnienie od leków)
- nikotynizm (uzależnienie od papierosów)
Leczenie uzależnienia behawioralnego:
- hazard
- kompulsywne zakupy
- kompulsywne oglądanie telewizji/używanie smartfona/korzystanie z Internetu
- pracoholizm
- kompulsywny seks i masturbacja
Współczesna psychologia traktuje pojęcie „uzależnienie” szeroko i zakłada, że może ono obejmować
także inne czynności, nad wykonywaniem których dana osoba utraciła kontrolę. Diagnozowanie
uzależnień odbywa się m.in. w oparciu o klasyfikacje chorób ICD-10 i DSM IV
Jakie są objawy uzależnienia?
Objawy uzależnienia mogą różnić się w zależności od jego rodzaju. Uzależniony może przejawiać szereg zachowań mogących świadczyć o jego chorobie. Odpowiednio szybkie ich „wyłapanie” i
skierowanie na terapie mogą uzależnionemu uratować zdrowie, życie oraz zachować i tak nadszarpnięte więzi społeczne.
Do symptomów zdradzających uzależnienie możemy zaliczyć:
- zmienność nastroju (zazwyczaj przygnębienie, agresja, apatia przed zażyciem
substancji/wykonaniem czynności, natomiast po zadowolenie/wyciszenie?) - drażliwość
- utrata pamięci (luki w pamięci)
- drażliwość
- bóle głowy
- drgawki
- zmiana nawyków
- ciągłe podążanie za czymś (bliżej nieokreślonym)
- gorszy nastrój/depresja
- problemy ze snem
- wzmożona potliwość
- problemy z koncentracją
- zaniedbanie siebie i obowiązków
- zachowania nawykowe
Czym różni się uzależnienie fizyczne od psychicznego?
Uzależnienie fizyczne/ fizjologiczne
W przypadku niektórych substancji nagłe ich odstawienie może być niebezpieczne. W walce z
uzależnieniem fizycznym najlepiej sprawdza się profesjonalna detoksykacja, czyli tak zwane odtrucie,
łagodząca skutki odstawienia alkoholu, narkotyków czy leków. W części przypadków należy się
zdecydować się na stopniowe ograniczanie ilości przyjmowanych substancji lub zastosować terapię
substytucyjną. Uzależnienie fizyczne od alkoholu, narkotyków czy leków to stan opierający się o
zmiany na poziomie fizjologicznym, czyli ze strony prawie wszystkich układów. Niemal nie występuje
sytuacja kiedy uzależniony ma jedynie objawy zależności fizycznej przy braku uzależnienia psychicznego, natomiast najczęściej mamy do czynienia z okolicznością odwrotną.
Uzależnienie psychiczne
Z definicji to mocna potrzeba zażywania substancji, od której uzależniony jest pacjent, który odczuwa ją jako szereg dolegliwości fizycznych. Uzależnienie psychiczne w najprostszy sposób możemy scharakteryzować jako trudny do określenia przymus odczuwany przez chorego zmuszający go do zażycia substancji/wykonania czynności, po styczności z używką/czynnością „poprawia się”
samopoczucie chorego. To tłumaczy, dlaczego głównym elementem walki z uzależnieniem jest wola i determinacja chorego. Niestety z powodu wielu mechanizmów kierujących organizmem chorego
poza jego świadomością jest to proces bardzo trudny, gdyż towarzyszy temu rozrastający się system psychologicznych mechanizmów obronnych.
Leczenie alkoholizmu
Przez Światową Organizację Zdrowia jest oficjalnie uznany za chorobę. Jest to psychiczne i fizyczne uzależnienie od alkoholu etylowego, który spowalnia działanie układu nerwowego. Osoba
uzależniona sięga po alkohol bezrefleksyjnie, staje się to czynnością normalną- uzależniony często nie widzi problemu, tu nieoceniona jest rola rodziny oraz ośrodka leczenia uzależnień od alkoholu.
Faza wstępna prealkoholowa, trwająca od kilku miesięcy do kilku lat, zaczyna się od konwencjonalnego stylu picia. Człowiek odkrywa, że picie alkoholu nie tylko daje przyjemne
doznania, ale także łagodzi przykre stany emocjonalne. Wzrasta tolerancja na alkohol.
Faza ostrzegawcza zaczyna się w momencie pojawienia się luk pamięciowych – palimpsestów.
Faza krytyczna rozpoczyna się od utraty kontroli nad piciem.
Faza przewlekła zaczyna się wraz z wystąpieniem wielodniowych ciągów.
